Het klimaatakkoord heeft als doel om 70% van onze elektriciteit duurzaam op te wekken. In Nederland worden er grote stappen gezet om dit te bereiken, bijvoorbeeld door meer windturbines op land en op zee te plaatsen en door meer zonnepanelen en zonneweiden aan te leggen. Maar betekent dit dat Nederland op schema ligt om de doelstelling van het klimaatakkoord te behalen? Hoeveel energie wekken we eigenlijk dagelijks op? Waar komt deze energie vandaan? En hoeveel varieert ons energieverbruik per dag, maand of jaar? Om deze vragen te beantwoorden is Energieopwek.nl opgericht, één van de tools van EnTranCe. We spraken met Martien Visser, lector energienetwerken en grondlegger van Energieopwek.nl.
“Energieopwek.nl is een website, eigenlijk een applicatie, waarbij je realtime kunt volgen hoeveel hernieuwbare energie er in Nederland wordt geproduceerd. De applicatie bevat data van alle hernieuwbare energiebronnen en is ooit begonnen met een vraag die ik altijd stelde aan studenten. De vraag luidde: hoeveel zonne-energie wekken we op dit moment op denken jullie?” vertelt Martien Visser. “Studenten gingen in discussie met elkaar, deden een wilde gok, maar zelf had ik het daadwerkelijk antwoord op die vraag ook niet. Ik besloot toen dat het nodig was om dit uit te zoeken.”
Martien Visser ontwikkelde een model om KNMI-gegevens te verwerken en zo te berekenen hoeveel zonne-energie hij kon opwekken. Hij downloadde eens per maand de uur-gegevens van KNMI-meetstations en kwam in contact met Ed Nijpels, voorzitter van het Energieakkoord van SER, die op zoek was naar de applicatie die Visser bouwde. Dankzij de sponsoring van TenneT, Gasunie en Netbeheer Nederland kon Visser het handmatige systeem automatiseren en haalt Energieopwek nu elke 10 minuten gegevens op van ongeveer 40 KNMI-stations op land en zee. Dycon, een softwarebedrijf opgericht door oud-studenten van de Hanzehogeschool Groningen, bouwt en onderhoudt de applicatie professioneel. Martien vertelt dat de modellen nog steeds worden verbeterd op basis van onderzoek.
“Energieopwek heeft ook enkele mooie spin-offs, zoals een aangepaste versie voor Campina Friesland waarmee boeren kunnen zien hoeveel energie op hun boerderijen en fabrieken wordt geproduceerd. TenneT en Gasunie hebben ook een CO2-monitor gebouwd waarmee iedereen kan zien hoeveel CO2 er op elk moment per geproduceerde kWh elektriciteit in Nederland wordt uitgestoten. Hierdoor kunnen mensen bijvoorbeeld hun was doen op momenten dat de lucht het schoonst is.” vertelt Visser trots.
Energie-(weers)voorspelling
Martien legt uit dat de applicatie van Energieopwek een soort realtime voorspelling doet, vergelijkbaar met een weersvoorspellings-app, maar dan voor hernieuwbare energie. Het zorgt voor bewustwording en nuanceert de meningen van mensen over de energietransitie. De SER laat maandelijks een bericht maken dat naar kranten en persbureaus gaat, waardoor de informatie ook bij mensen terechtkomt die hier normaal gesproken niet mee in aanraking zouden komen. Ook heeft heeft Visser vorig jaar met de Nederlandse Vereniging van Duurzame Energie (NVDE) samengewerkt aan het energieweerbericht, waarbij ze weervoorspellingen gebruikten om de modellen te testen. De sponsoren en de NVDE werken eraan om het energieweerbericht structureel uit te zenden. “Door de data van energieopwek aan het weer te koppelen wordt het voor mensen heel beeldend en kunnen ze hun gedrag in de toekomst afstemmen op de voorspellingen. Bijvoorbeeld door op zonnige momenten de wasmachine en vaatwasser aan te zetten. Dat zou een prachtig voorbeeld zijn van hoe een technologische gedragsverandering kan realiseren”.”, sluit Visser af.
