19 juni 2025
Hoe maatschappelijke keuzes de energietransitie sturen
De energietransitie is in volle gang, en groene waterstof speelt daarin een veelbelovende rol. Maar hoe bepaal je welke waterstoftechniek de meeste maatschappelijke waarde heeft? Dat was de centrale vraag in mijn afstudeeronderzoek bij Entrance. In een wereld waar beleid, investeringen en duurzaamheid steeds sterker samenkomen, is het tijd om niet alleen te kijken naar techniek, maar ook naar wat de samenleving écht belangrijk vindt.
Tijdens mijn onderzoek ontwikkelde ik een maatschappelijk afwegingsmodel waarmee verschillende groene waterstoftechnieken met elkaar vergeleken kunnen worden op basis van maatschappelijke impact. Niet alleen kosten en CO₂-reductie, maar ook sociale effecten zoals werkgelegenheid, energiezekerheid en acceptatie door de samenleving werden hierin meegenomen.
De basis voor het model is een combinatie van twee bestaande methodes:
Deze combinatie zorgt voor een eerlijk, transparant en praktijkgericht beoordelingskader.
De ontwikkeling van het model begon met literatuuronderzoek naar maatschappelijke effecten van waterstof. Daarna voerde ik interviews met vertegenwoordigers van de overheid, energiebedrijven en de transportsector – de partijen die het meeste gewicht hebben in de energietransitie in Noord-Nederland. Hun inzichten bepaalden hoe zwaar bepaalde effecten meetellen in het model.
Wat opviel? Niet elke stakeholder waardeert effecten hetzelfde. Waar de overheid sterk inzet op CO₂-reductie en lange termijn klimaatdoelen, hechten transportbedrijven meer waarde aan korte termijn toepasbaarheid en infrastructuur.
Een belangrijk leermoment was het besef dat maatschappelijke waarde niet één getal is, maar een optelsom van verschillende perspectieven. Door deze perspectieven te wegen op basis van hun invloed, legitimiteit en urgentie, krijgt het model een genuanceerde en toepasbare uitkomst.
Het uiteindelijke model toont per techniek hoe deze scoort op maatschappelijke waarde, uitgesplitst in directe, indirecte en externe effecten. Zo wordt zichtbaar welke techniek het beste past bij wat stakeholders belangrijk vinden in een bepaalde regio of situatie.
Dit onderzoek liet me zien dat finance en duurzaamheid prima samen kunnen gaan. Door financiële structuren te combineren met maatschappelijke waarden ontstaat er ruimte voor betere, eerlijkere keuzes. Bovendien gaf het samenwerken met ENTRANCE en externe stakeholders mij het inzicht dat de energietransitie niet alleen een technisch, maar vooral een menselijk proces is.
Met dit model in handen kunnen beleidsmakers, investeerders en bedrijven betere keuzes maken in de waterstoftransitie. Niet alleen op basis van kosten of technologie, maar juist op basis van wat we als samenleving belangrijk vinden.
Wil jij weten welke waterstoftechniek het beste aansluit bij maatschappelijke wensen in Noord-Nederland? Dan biedt dit model een heldere routekaart.
Groene waterstof krijgt pas echt waarde, als we ook de maatschappelijke afweging meenemen.
Een blog door: Martijn de Jong, vierdejaarsstudent Finance & Control
Bij Entrance en de Hanze werken we in Learning Communities (leergemeenschappen). Hier komen studenten, docent-onderzoekers en het werkveld bij elkaar samen.
De uniciteit van de leerervaring bij Entrance ligt in de multidisciplinaire benadering van onderzoek. Entrance biedt studenten, onderzoekers en het werkveld een rijke, inspirerende leer- en onderzoeksomgeving. In learning communities worden grote maatschappelijke vragen en opdrachten op het thema energietransitie, circulariteit en duurzaamheid, altijd vanuit verschillende perspectieven benaderd.
Studenten studeren af in het eigen vakgebied, maar niet zonder de onderzoeksvraag ook vanuit het perspectief van andere studenten, onderzoekers en werkveldvertegenwoordigers uit andere domeinen te hebben bekeken.
Meer weten over learning communities of heb je een maatschappelijke vraagstuk en wil je een potentiële samenwerking initiëren? Neem dan contact met ons op.
"*" geeft vereiste velden aan
